Het bevorderen van welvaart en het grijpen van kansen voor duurzame ontwikkeling is een van de belangrijkste uitdagingen van onze tijd. Dat blijkt ook uit de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties, die tot doel hebben horizontale en verticale verschillen tussen groepen, individuen, overheden en private organisaties te verkleinen. Die verschillen staan immers in de weg aan duurzame ontwikkeling en economische groei en vormen een hinderpaal bij het streven naar goed(e) werk(omstandigheden), het behoud van natuurlijke rijkdommen en het herstel van land, water en lucht. Tevens verhinderen zij dat de samenleving en instellingen (voldoende) inclusief zijn. Democratische systemen die veel belang hechten aan de publieke waarde dat iedereen gelijk is voor de wet, zijn niet in staat gebleken om die waarde stand te houden of te herstellen. Voor het terugdringen van ongelijkheden is vereist dat alle sectoren en actoren van de samenleving, waaronder ook het recht, een bijdrage leveren.

Na decennia van deregulering en liberalisering kunnen zowel de staat als het algemeen belang thans niet meer zonder private actoren. Beleidskeuzes of de onmacht om transnationale uitdagingen het hoofd te bieden, hebben ertoe geleid dat staten meer en meer op de achtergrond zijn verdwenen bij het definiëren, behartigen en ook afdwingen van publieke belangen. Daarbij hebben private actoren vroegere taken van de overheid overgenomen, wat heeft geleid tot een verstoring van het publiek-private evenwicht alsmede van het evenwicht en de gelijkheid tussen private actoren. Het ‘heropwaarderen’ van de publieke sector lijkt recent echter terug aan belang en interesse te hebben gewonnen. Het recht mag daarbij allerminst vanop een afstand toekijken. Als een instrument van verandering en versterking kan het recht immers een essentiële rol spelen bij het erkennen en wegwerken van ongelijkheden, waaronder ongelijkheden tussen publieke en private belangen en actoren. Daarvoor is vernieuwend juridisch onderzoek nodig, dat focust op nieuwe vormen en manieren van besturen, die de voordelen van globalisering en digitalisering en de middelen om bijvoorbeeld ecologische problemen en gezondheidscrisissen aan te pakken voor iedereen toegankelijk maken.

De lancering van de interdisciplinaire onderzoeksprogramma’s ‘Rethinking Public Interest in Private Relationships’ en ‘Rebalancing Public & Private interests’, die samen het programma ‘The Public-Private Challenge’ vormen en worden gefinancierd uit het Nederlandse Sectorplan Rechtsgeleerdheid, heeft zowel aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen als aan Erasmus School of law een extra boost gegeven aan het reeds gestaag gegroeide en succesvolle onderzoek naar de interactie tussen publieke en private belangen en actoren. Het voornoemde sectorplan omhelst het idee dat de Nederlandse academische wereld de potentie heeft om een wereldleider te worden in het nadenken over en bestuderen van de rol van private actoren bij publieke belangen. De vergevorderde integratie van private actoren in het publieke domein en de inbedding van Nederland in de Europese Unie en internationale organisaties en verdragen vormen de perfecte omgeving om de herijking van publieke belangen in private verhoudingen te bestuderen. Rethinking Public Interests in Private Relationships and Rebalancing Public & Private Interests, together called ‘The Public-Private Challenge’, based on the funding of the Dutch Sector Plan for Law (2019-2024). This plan embraces the idea that Dutch legal academia has the potential to be a global thought-leader on the role of private actors in the context of public interests. The advanced integration of private actors in the public domain and embeddedness of the Netherlands in the European Union and international organisations and Treaties, provide the perfect setting to study the rebalancing of public interests in private relationships.

De Nederlandse rechtswetenschap (en ook die daarbuiten) heeft deze echter kans nog niet ten volle weten te benutten. Dat is onder meer het gevolg van de dominante, reeds lang bestaande tweedeling tussen publiekrecht en privaatrecht, de beperkte interactie tussen juridische domeinen onderling en de onderschatting van de waarde van empirisch juridisch onderzoek. Die benadering, waarbij de rechtswetenschap voornamelijk doctrinair onderzoek aanreikt aan de praktijk, kadert sterkt in de continentale (Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië) traditie, maar volstaat volgens ons niet om echt maatschappelijke impact te hebben. Een maatschappelijk probleem is doorgaans immers niet beperkt of te herleiden tot één enkele discipline, waardoor een geïsoleerde oplossing een slechts beperkt effect zal hebben. De rechtswetenschap van de 21ste eeuw moet zich dan ook herpositioneren ten opzichte van zowel maatschappelijke uitdagingen als andere disciplines. Erasmus School of Law en de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen, die de krachten hebben gebundeld in het gezamenlijke programma ‘The Public-Private Challenge’, hebben zich tot doel gesteld centraal te staan in die ontwikkeling door complexe maatschappelijke uitdagingen zowel empirisch als doctrinair te benaderen vanuit verschillende bestuursniveaus (lokaal, nationaal and internationaal), verschillende disciplines (publiek- en privaatrecht, economie, criminologie) en verschillende sectoren (ecologie, gezondheid, financiën, technologie), om zo een geïntegreerde bestudering van publieke en private belangen te kunnen garanderen.^st century should therefore reposition itself in its relationship to other disciplines as well as in its relationship to societal challenges. Erasmus School of Law and the Faculty of Law of Groningen University, who have joined forces in the  ‘The Public-Private Challenge’, aim to be at the core of this development by addressing cross-cutting societal challenges across various levels of governance (local, national and international), across various disciplines (public and private law, economics, criminology), both empirical and doctrinal, and across various sectors (ecology, health, finance, technology) to guarantee an integrated approach to the study of public and private interests.

De gezamenlijke werkzaamheden die worden uitgevoerd in de schoot van de ‘The Public-Private Challenge’ hebben onder meer tot doel na te denken over vragen als: wat kenmerkend is voor publieke belangen en wat hen onderscheid van private belangen, welke gevolgen verbonden zijn aan de kwalificatie van een belang als publiek belang, of er een hiërarchie bestaat tussen de publieke belangen en wat de gevolgen zijn van die hiërarchie, welke rol(len) private actoren kunnen spelen bij het creëren, stimuleren, implementeren en ook afdwingen van publieke belangen, inclusief de publieke belangen waarvoor de overheid verantwoordelijkheid op zich heeft genomen, hoe de macht van private actoren in een geglobaliseerde en gedigitaliseerde wereld ondergeschikt kan worden gemaakt aan publieke belangen, en hoe de traditionele tweedeling tussen publiekrecht en privaatrecht kan worden geherdefinieerd. Bij dat alles rijst ook de vraag wat de impact is van de grote uitdagingen van deze tijd, zoals klimaatverandering, globalisering, digitalisering, vergrijzing en de uitbraak van pandemieën, op de ‘Public-Private Challenge’.